Dosyayı isterseniz görüntüleyebilir isterseniz indirebilirsiniz.
GoogleDocs üzerinden indirmek ve görüntülemek için : İndir—Açılan sayfadan şekildeki gibi indirebilirsiniz–
Geriatrik Devler
Kognitif bozukluklar
(Demans, delirium)
İnkontinans
Düşmeler
Düşkünlük Sendromu “Failure to thrive”
İmmobilite ve bası yaraları
İatrogenez
Olumsuz bir reaksiyonun gerçekten ilaca bağlı olup olmadığı değişik güven dereceleri ile ifade edilebilir.
NEDENSEL-KESİN –
Dokuda incelenen ilaç seviyesinin toksik kabul edilen düzeyde olması. Kesin zamansal bir ilişki mevcuttur ve ilacın tekrar verilmesi ve bırakılmasıyla da teyid edilmiştir.
YÜKSEK İHTMALLİ
Mantıklı bir zamansal ilişki mevcuttur ve şüpheli ilaçla karşılaşıldığında oluşan belirtiler daha önceki belirtilerin benzeridir. İlaç dışı sebepler yüksek olasılıkla dışlanmıştır. Reaksiyon ilacın uzaklaştırılmasıyla son bulmuştur fakat tekrar ilacın verilmesi denenmemiştir.
MUHTEMEL
Mantıklı bir zamansal ilişki mevcuttur ve şüpheli ilaçla karşılaşıldığında oluşan belirtiler daha önceki belirtilerin benzeridir. Bununla birlikte ilaç-dışı nedenler ve diğer ilaçların belirtilere katkısı tam olarak dışlanamamıştır.
TESADÜFİ
Şüpheli ilacla ilgili daha önce benzer bir reaksiyon bildirilmemiştir, fakat reaksiyonun ilaçla ilişkisi tam olarak reddedilemez.
NEGATİF
Zamansal ilişki, hastalık paterni, patolojik çalışmalar ya da spesifik labratuvar tahlil sonuçları açık olarak ilaç reaksiyonu ihtimalini dışlamıştır.
Yaşlanma ile
è ilaçların farmakokinetik profili değişir (Absorbsiyon, Dağılım, Metabolizma, Ekskresyon)
è ilaçlara verilen yanıtta, yani farmakodinamik parametrelerde değişiklikler olur.
Yaşlıda İlaç Toksisitesini Artıran Biyolojik Faktörler
Yağ dokusu artışı
Albümin seviyesinde azalma
Splanknik ve renal kan akımında azalma
Yaşa bağlı renal fonksiyon kayıpları
Hepatik metabolizasyonda değişiklikler
İlaç-ilaç Etkileşimleri (Enteraksiyon)
İlaç etkileşimleri bir ilacın etkisini arttırarak ya da azaltarak tedaviyi komplike edebilirler.
Etkileşimler
İlacın düzeyini (örn. atılımını) değiştirerek
Ya da ilacın düzeyinde herhangi bir değişikliğe neden olmadan ilaç yanıtını değiştirebilirler
Örn. antiplatelet ajanlar (glikoprotein IIb/IIIa inhibitorü, aspirin, klopidogrel) ve antikoagulanlar (kumadin, heparin)
Drugs with a High Risk of Generating Pharmacokinetic Interactions
Reçeteleme Kısırdögüsü
Antipsikotikler → Extrapiramidal belirtiler → Antiparkinson tedavi
Kolinesteraz inhibitörleri → İdrar inkontinansı → İnkontinans tedavisi
Tiazidler → Hiperürisemi ve Gut → Gut tedavisi
NSAII → ↑KB → Antihipertansif tedavi
Polifarmasi – örnekler
Kumadin ile etkileşen ilaçlar
¯ Antikoagulan etki
Kolestiramin
Barbituratlar
Rifampin
Karbamazepin
Kronik alkol kullanımı
Antikoagulan etki
Fenilbutazon
Metronidazole
Siprofloksasin
Eritromisin, klaritromisin
Flukonazol, itrakonazol, ketakonazol
TMP-SMX
Simetidin, omeprazol
Amiodaron
Geriatrik Sendromlar ve neden olabilecek ilaçlar
‘Yaşlıda Düşkünlük Sendromu’na
Neden Olan İlaçlar
Antikolinerjik ilaçlar: Kognitif etkiler, tat bozuklukları, ağız kuruluğu
Antiepileptik ilaçlar: Kognitif etkiler, anoreksi
Benzodiazepinler: Anoreksi, depresyon, kognitif etkiler
Beta blokerler: Kognitif etkiler, depresyon
Santral alfa antagonistleri: Kognitif etkiler, anoreksi, depresyon
Diüretikler (yüksek potanslı kombinasyonlar): Dehidratasyon, elektrolit bozuklukları
Glukokortikoidler: Steroid miyopatisi, diyabet, osteoporoz
Nöroleptikler: Anoreksi, parkinsonizm
Opioidler: Anoreksi, kognitif etkiler
SSRIs: Anoreksi (SSRI = selective serotonin reuptake inhibitors)
Trisiklik antidepresanlar: Tat bozuklukları, ağız kuruluğu, kognitif etkiler
Geriatrıc Failure To Thrive. ROBERTSON, And MONTAGNINI. America Family Physician 2004
Yanlış olarak demans tanısı ile izlenen ilaca bağlı kognitif disfonksiyon, yaşlıda geri donüşü mümkün olan kognitif bozukluğun en sık nedenidir.
Anksiyolitikler – Sedatifler
Yaşlıda sedatif-hipnotik ilaçlara verilen yanıt artmıştır
Yaşlıda bu ilaçlarla tedaviye normal erişkin dozunun 1/3’ü veya yarısı ile başlanmalıdır.
İlaç erişkin dozunda uygulanacaksa doz aralıkları açılmalıdır.
Beklenen yanıt alınamadığında tekrarlayan doz uygulamalarından kaçınmak gerekir.
Antipsikotikler
Antidepresanlar
KRONİK İLAÇ KULLANIMI YERİNE…
Kronik ağrı yakınmalarında, firomyaljide ve kas-iskelet sistemi ağrılarında egzersizin etkinliği bilinmekte.
Konstipasyon, divertiküloz, obesite ve hiperglisemi için egzersiz, diyet modifikasyonu, hidrasyon..
Hipertansiyonda sadece kilo vermekle tansiyon normale dönebilir, diet, egzersiz…
İştah ve kilo kaybında egzersiz.
Dispeptik yakınmaları olan HP(+) hastalarda kronik anti-asit tedavi yerine HP eradikasyon tedavisi
Vitaminler ve Suplemantasyonlar…
Epidemiolojik Çalışmalar:
“Calcium intake from dairy products linked to reduced ovarian cancer risk”
Goodman MT et al. Am J Epidemiol 2002
“Vitamin E from food, but not other antioxidants, may be associated with a reduced risk of Alzheimer’s Diease.”
Morris MC et al. JAMA 2002
Teşekkürler…
